Các tình trạng cư trú tại Mỹ hợp pháp – Quyền lợi và Nghĩa vụ đi kèm

Một người đang hiện diện tại Mỹ hợp pháp sẽ thường thuộc một trong ba nhóm cư trú chính: người cư trú tạm thời, thường trú nhân và công dân Mỹ. Mỗi tình trạng cư trú tại Mỹ sẽ có những quyền lợi, nghĩa vụ và hạn chế riêng. Cùng ICAVIET tìm hiểu chi tiết qua nội dung sau.

Người cư trú tạm thời tại Mỹ (Nonimmigrant visa holder)

Người cư trú tạm thời tại Mỹ là người được Đại sứ quán/Lãnh sự quán Mỹ cấp visa không định cư (nonimmigrant visa) để vào Mỹ trong thời gian ngắn hạn, với mục đích cụ thể như du lịch, du học, lao động tạm thời, thăm thân, trao đổi văn hóa,…

Người cư trú tạm thời tại Mỹ không có quyền bảo lãnh cho người thân:

Họ chỉ có thể viết thư mời để hỗ trợ người thân xin visa du lịch B1/B2 (thăm thân, du lịch).
Tuy nhiên, thư mời không có giá trị ràng buộc pháp lý – việc cấp hay từ chối visa vẫn hoàn toàn do Lãnh sự quán/Đại sứ quán Mỹ quyết định dựa trên hồ sơ và hoàn cảnh cụ thể của người xin visa.

Ví dụ: Visa du lịch/công tác (B-1/B-2), visa du học (F1/M1), visa lao động (H1B, L1), visa hôn phu/hôn thê (K1),…

Người cư trú tạm thời tại Mỹ (Nonimmigrant visa holder)

Quyền lợi của người cư trú tạm thời tại Mỹ

Được phép lưu trú hợp pháp ở Mỹ trong thời gian được CBP cấp phép tại của khẩu nhập cảnh và thể hiện trên I-94 (Arrival/Departure Record).
Được phép tham gia các hoạt động đúng với loại visa của mình.

Hạn chế của visa không định cư

Phải rời Mỹ đúng ngày ghi trên I-94. Nếu ở quá hạn hoặc làm sai mục đích visa, bạn có thể bị trục xuất, cấm nhập cảnh trở lại hoặc xử lý theo luật di trú.
Phần lớn visa không định cư không cho phép đi làm. Một số loại cho phép nhưng chỉ trong ngành nghề, vị trí hoặc điều kiện cụ thể.
Hạn chế về ý định định cư: nếu visa yêu cầu chứng minh ràng buộc tại Việt Nam, việc nhập cảnh chỉ để tìm cách ở lại sẽ bị coi là gian dối.
Ngoại lệ: Một số loại visa đặc biệt cho phép vừa nhập cảnh tạm thời, vừa giữ ý định xin thẻ xanh mà không vi phạm luật – ví dụ: visa K1 cho phép đến Mỹ kết hôn sau đó có thể chuyển diện.

Thường trú nhân hợp pháp (Lawful Permanent Resident)

Thường trú nhân hợp pháp (Lawful Permanent Resident) là người có thẻ xanh (Green Card), được sống và làm việc hợp pháp lâu dài tại Mỹ.

Thường trú nhân chưa có quốc tịch Mỹ và thường vẫn giữ quốc tịch gốc (trừ một số trường hợp không có quốc tịch). Dù vậy, họ vẫn có quyền bảo lãnh cho vợ/chồng và con chưa kết hôn để sang Mỹ định cư.

Các cách phổ biến để trở thành thường trú nhân gồm:

Được bảo lãnh theo diện gia đình (Family-based)
Là người có visa không định cư diện lao động được công ty bảo lãnh
Người đầu tư vào các dự án và tạo ra việc làm tại Mỹ
Các diện tị nạn
Các diện theo chính sách nhân đạo: nạn nhân bạo hành (VAWA), nạn nhân tội phạm (U visa), trẻ em đặc biệt (SIJ),…
Các diện đặc biệt khác theo luật đặc biệt: xổ số thẻ xanh cho công dân các nước có tỷ lệ nhập cư thấp,….

Thường trú nhân hợp pháp (Lawful Permanent Resident)

Quyền lợi khi trở thành thường trú nhân

Sinh sống lâu dài tại Mỹ (trừ khi có hành vi vi phạm khiến bị trục xuất).
Làm việc hợp pháp ở bất kỳ công việc nào phù hợp với năng lực của mình (trừ vị trí liên quan đến an ninh quốc gia).
Học tập, sở hữu tài sản, xin bằng lái xe, hưởng các phúc lợi xã hội nếu đủ điều kiện,…
Rời khỏi Mỹ và nhập cảnh trở lại nhưng thời gian lưu trú ở nước ngoài hạn chế.
Có thể nộp đơn xin nhập tịch sau 5 năm (hoặc 3 năm nếu là vợ/chồng của công dân Mỹ) nếu đủ các điều kiện về hiện diện thực tế và duy trì cư trú liên tục.
Gia nhập một số lực lượng thuộc quân đội Mỹ (nếu đủ điều kiện).

Nghĩa vụ duy trì tư cách thường trú nhân

Tuân thủ mọi luật liên bang, tiểu bang và địa phương
Phải nộp thuế cho IRS và cơ quan thuế tiểu bang/địa phương (nếu áp dụng). Nếu bạn không nộp thuế khi sống ở nước ngoài, hoặc tự khai là không định cư trên tờ khai, chính phủ có thể xem là bạn đã từ bỏ thẻ xanh.
Đăng ký Selective Service (tuyển chọn quân sự) nếu bạn là nam từ 18–26 tuổi
Không rời Mỹ thời gian dài (quá 12 tháng) trừ khi có bằng chứng chuyến đi là tạm thời (học tập, công tác, chăm sóc thân nhân…).
Luôn mang theo giấy tờ chứng minh tình trạng thường trú
Cập nhật địa chỉ mới cho USCIS trong vòng 10 ngày sau mỗi lần chuyển nhà (trực tuyến hoặc bằng Form AR-11).

Công dân Mỹ (US citizen)

Công dân Mỹ có quyền công dân đầy đủ theo Hiến pháp. Có ba cách để trở thành công dân Mỹ:

Sinh ra trên lãnh thổ Mỹ (bao gồm 50 bang, Washington D.C., và một số lãnh thổ) – trừ trường hợp cha mẹ là nhà ngoại giao nước ngoài
Sinh ra tại nước ngoài nhưng được thừa hưởng quốc tịch của cha mẹ
Người có thẻ xanh (LPR) nộp hồ sơ xin nhập tịch sau khi cư trú hợp pháp đủ thời gian và đáp ứng các điều kiện luật định.

Công dân Mỹ có phạm vi bảo lãnh người thân rộng nhất trong hệ thống di trú Mỹ, bao gồm: cha/mẹ, vợ/chồng, con cái (dù độc thân hay đã kết hôn), anh chị em ruột, hôn phu/hôn thê.

Quyền lợi nổi bật của công dân Mỹ

Quyền bầu cử và tham gia các hoạt động chính trị
Được sống, làm việc tại Mỹ vô thời hạn – nhận các phúc lợi xã hội, y tế, giáo dục và an sinh theo luật định.
Quyền lợi về du lịch: passport Mỹ là top những passport mạnh nhất thế giới, được miễn/dễ dàng xin visa đến nhiều quốc gia. Công dân Mỹ cũng không bị giới hạn thời gian rời khỏi Mỹ khi thực hiện kế hoạch du lịch.
Chỉ công dân Mỹ mới được làm việc ở các vị trí liên bang hoặc những công việc liên quan đến an ninh, quốc phòng.
Quyền được Lãnh sự quán/Đại sứ quán Mỹ bảo hộ và làm giấy tờ hộ tịch (như tuyên thệ độc thân, CRBA, cấp hộ chiếu) khi ở nước ngoài, trong khi thường trú nhân thì không.
Quyền tham gia bồi thẩm đoàn khi được tòa án lựa chọn để cùng các thành viên khác thảo luận và đưa ra biểu quyết về một vụ án hình sự hoặc dân sự.

Nghĩa vụ của công dân Mỹ:

So với thường trú nhân, công dân Mỹ có thêm một số nghĩa vụ riêng biệt gắn liền với chính trị và quốc phòng (thường trú nhân chỉ dừng ở mức tuân thủ luật và đóng thuế).

Ví dụ: tham gia bồi thẩm đoàn khi được triệu tập, tham gia bầu cử, bảo vệ và duy trì nền dân chủ,…

Tổng kết

Các tình trạng cư trú tại Mỹ khác nhau rõ rệt về quyền lợi, nghĩa vụ và hạn chế, đặc biệt là khả năng bảo lãnh người thân. Việc hiểu rõ sự khác biệt có thể giúp bạn lựa chọn con đường phù hợp với mục tiêu cá nhân và gia đình.

Xem thêm: Có nên định cư Mỹ hay không? Định cư Mỹ sẽ mang lại lợi ích và khó khăn gì?

Câu hỏi thường gặp

Visa là “giấy phép đến cửa khẩu để xin nhập cảnh vào Mỹ” còn I-94 là “giấy phép để lưu trú tại Mỹ”. Khi nhập cảnh, CBP sẽ cấp I-94 ghi thời gian lưu trú hợp pháp. Bạn phải rời Mỹ hoặc đổi tình trạng cư trú trước khi I-94 hết hạn.

Thường trú nhân Mỹ có thể bảo lãnh vợ/chồng và con độc thân (con ruột/con riêng/con nuôi). Thường trú nhân không thể bảo lãnh cha mẹ, anh chị em hoặc con đã kết hôn.

Công dân Mỹ có thể bảo lãnh vợ/chồng, con (kể cả đã kết hôn), cha mẹ và anh/chị/em ruột, trong đó:
- Vợ/chồng, con độc thân dưới 21 tuổi và cha/mẹ → là diện thân nhân trực hệ (Immediate Relatives - IR/CR) không bị giới hạn số lượng visa, hồ sơ được xét ngay khi hoàn tất.

- Con đã kết hôn, con độc thân từ 21 tuổi trở lên và anh/chị/em ruột → là diện ưu tiên gia đình (Family Preference - F) phải chờ visa theo hạn ngạch (quota) hàng năm, thời gian chờ có thể kéo dài nhiều năm.

Không. Người có visa du học chỉ có thể viết thư mời cho cha mẹ, anh chị em hoặc người thân sang Mỹ bằng visa du lịch B1/B2 (thăm thân). Thư mời chỉ mang tính hỗ trợ hồ sơ, giúp Lãnh sự quán/Đại sứ quán Mỹ biết rõ mục đích chuyến đi của người thân chứ không có ràng buộc pháp lý về bảo lãnh.

Có. Dù là thường trú nhân hay đã nhập tịch Mỹ, người Việt định cư ở Mỹ vẫn có thể giữ quốc tịch Việt Nam, trừ khi họ chủ động làm đơn xin từ bỏ quốc tịch Việt Nam.

Người có visa du học không có quyền bảo lãnh cho người thân. Tuy nhiên, người xin visa du học có thể:

- Vợ/chồng và con độc thân dưới 21 tuổi: có thể đi cùng sang Mỹ theo diện F2 (dependent visa) để sinh sống, chăm sóc và hỗ trợ trong thời gian du học.

- Cha mẹ hoặc anh chị em: muốn sang Mỹ thăm du học sinh (F1), họ có thể xin visa du lịch B1/B2. Khi xin visa, người đang du học có thể viết thư mời để hỗ trợ cha mẹ/anh chị em chứng minh mục đích chuyến đi.

Nhận hỗ trợ ưu tiên

Branch: CASE 1 (no service_tag)
service_tag IDs: []
process_tag IDs: []
journey_tag IDs: [64]
audience_tag IDs: [17,9,10,11]
guide_tag IDs: [8]
global_exclude: [25255,24882,24877,24659,24653]

Chưa có service nên không hiển thị mục này.

Có nên định cư Mỹ hay không? Định cư Mỹ sẽ mang lại lợi ích và khó khăn gì?

29 September, 2025

== DEBUG #9 (icv_next_step_list) ==
post_id: 20862

-- RAW TAGS OF POST --
service_tag IDs: []
process_tag IDs: []
journey_tag IDs: [64]
audience_tag IDs: [17,9,10,11]
guide_tag IDs: [8]

-- RESOLUTION --
MODE: journey_fallback
journey_of_post: [64]  // Làm quen với di trú
ordered_journey (by icv_journey_order): [15,64,13,19,38,21]  // Cân nhắc chuẩn bị → Làm quen với di trú → Nhận diện dịch vụ → Thông tin sau hồ sơ → Trao đổi – tìm hiểu sâu → Tình huống đặc biệt
start_index_from_post_journey: 1
journey_scan_path: [{"journey_id":64,"journey_name":"Làm quen với di trú","count":1},{"journey_id":13,"journey_name":"Nhận diện dịch vụ","count":17},{"journey_id":19,"journey_name":"Thông tin sau hồ sơ","count":9},{"journey_id":38,"journey_name":"Trao đổi – tìm hiểu sâu","count":22},{"journey_id":21,"journey_name":"Tình huống đặc biệt","count":17}]
journey_used: 64 (Làm quen với di trú)

-- RESULT from icv_compute_next_step_list() --
mode: journey
reason: journey_fallback
ids: [20992]
titles: [{"id":20992,"title":"Có nên định cư Mỹ hay không? Định cư Mỹ sẽ mang lại lợi ích và khó khăn gì?"}]
milestone: false

Các tình trạng cư trú tại Mỹ hợp pháp – Quyền lợi và Nghĩa vụ đi kèm

Mục lục

Người cư trú tạm thời tại Mỹ (Nonimmigrant visa holder)