Khi làm hồ sơ bảo lãnh định cư Mỹ, bên cạnh các form chính và giấy tờ cá nhân, một phần quan trọng không thể thiếu là hồ sơ bảo trợ tài chính.
Hồ sơ bảo trợ tài chính (Financial Documents) trong bảo lãnh định cư là gì?
Hồ sơ bảo trợ tài chính (BTTC) là bộ giấy tờ mà người ký cam kết bảo trợ tài chính (Form I-864/I-864EZ) với chính phủ Mỹ (Sponsor) phải nộp để chứng minh rằng họ có đủ thu nhập/tài sản để chu cấp cho người được bảo lãnh (NĐBL) và các thành viên phụ thuộc sau khi họ trở thành thường trú nhân Mỹ để không gây ra gánh nặng xã hội (Public charge) cho chính phủ Mỹ:
- Bằng việc ký cam kết và chứng minh khả năng tài chính, người bảo trợ cam kết với chính phủ Mỹ sẽ sử dụng thu nhập/tài sản của mình (nếu cần thiết), để hỗ trợ tài chính NĐBL – bao gồm cả NĐBL chính và các thành viên phụ thuộc.
- Nếu sau này họ nhận bất kỳ khoản trợ cấp công cộng nào thuộc diện “means-tested benefit” của liên bang, tiểu bang hoặc địa phương, thì cơ quan cấp trợ cấp đó có quyền yêu cầu sponsor đứng ra hoàn trả.
Nơi xử lý hồ sơ BTTC là:
- Nếu NĐBL nộp hồ sơ chuyển diện (Form I-485) tại Mỹ thì USCIS sẽ là cơ quan xử lý hồ sơ BTTC.
- Nếu NĐBL xin visa định cư ở Việt Nam: NVC sẽ tiếp nhận hồ sơ BTTC, xem xét về mặt hành chính sau đó chuyển tiếp hồ sơ sang Lãnh sự quán (LSQ) để viên chức lãnh sự sẽ xem xét và đưa ra quyết định cuối cùng tại buổi phỏng vấn.
Lưu ý: hồ sơ BTTC đầy đủ là điều kiện cần, nhưng chưa đủ để khẳng định NĐBL không bị xem là public charge. Các yếu tố khác như tuổi tác, sức khỏe, học vấn, kỹ năng, nguồn lực tài chính cá nhân và tình trạng gia đình của cả NBL, NĐBL và người đồng bảo trợ (sponsor) cũng sẽ được viên chức xét duyệt xem xét thêm.
Ai phải nộp hồ sơ bảo trợ tài chính?
Những người phải nộp hồ sơ BTTC
Hầu như tất cả những người được bảo lãnh (NĐBL) sang Mỹ để định cư đều phải có người đứng ra BTTC. Những người ký cam kết trực tiếp với chính phủ Mỹ bằng Form I-864/I-864EZ sẽ chịu trách nhiệm tài chính đối với NĐBL thì cần phải nộp hồ sơ BTTC.
Hồ sơ BTTC của người bảo trợ phải chứng minh được rằng họ có đủ thu nhập hoặc tài sản đáp ứng ít nhất 125% mức chuẩn thu nhập liên bang, hoặc 100% nếu người bảo trợ đang phục vụ trong quân đội Mỹ đang bảo lãnh vợ/chồng và con cái.
Hai nhóm chính thực hiện nghĩa vụ cam kết tài chính với chính phủ Mỹ gồm:
- Người bảo lãnh (NBL): Dù không đủ tài chính, NBL vẫn phải ký Form I-864 để cam kết bảo trợ. Đây là trách nhiệm pháp lý gắn liền với hồ sơ bảo lãnh, và chính phủ Mỹ không cho phép “ủy quyền” toàn bộ trách nhiệm này cho người khác.
- Người đồng bảo trợ (Joint Sponsor): Chỉ cần khi NBL không đủ tài chính. Joint Sponsor sẽ ký một bản I-864 riêng, phải chứng minh đủ thu nhập/tài sản theo quy định và chịu trách nhiệm pháp lý trực tiếp với chính phủ Mỹ.
Mỗi người bảo trợ (NBL và Joint Sponsor) có thể dùng thu nhập hoặc/và tài sản riêng của mình hoặc kết hợp với thành viên trong gia đình (Household Member). Nếu kết hợp với thành viên trong gia đình, thành viên đó phải ký Form I-864A để cam kết với người bảo trợ rằng họ cho phép cộng thu nhập/tài sản của họ vào hồ sơ để cùng bảo trợ.
Những người được miễn nộp hồ sơ BTTC
Một số trường hợp đặc biệt NBL không cần nộp Form I-864/I-864EZ và hồ sơ BTTC, vì NĐBL được miễn yêu cầu phải có người đứng ra BTTC.
Các trường hợp mà NBL không cần phải có người đứng ra BTTC:
- NĐBL đã tích lũy đủ 40 quý làm việc tại Mỹ (hoặc được cộng dồn từ vợ/chồng trong thời kỳ hôn nhân, hoặc từ cha/mẹ khi NĐBL còn dưới 18 tuổi)
- NĐBL là trẻ em sẽ tự động có quốc tịch Mỹ ngay khi được nhập cảnh bằng visa định cư hoặc khi chuyển diện (I-485).
- NĐBL tự bảo lãnh theo Form I-360, bao gồm: vợ/chồng của một công dân Mỹ đã qua đời và vợ/chồng/con của Công dân Mỹ/thường trú nhân nhưng bị họ bạo hành.
Người được miễn BTTC thì không cần nộp bất kỳ Form hay hồ sơ BTTC nào:
- Nếu chuyển diện tại Mỹ: có thể yêu cầu miễn ngay trong Form I-485 và nộp kèm bằng chứng chứng minh đủ điều kiện.
- Nếu làm hồ sơ lãnh sự xử lý qua NVC: gửi yêu cầu miễn kèm bằng chứng chứng minh đủ điều kiện qua Public Inquiry Form của NVC trước khi đăng nhập CEAC để đóng phí. Nếu đủ điều kiện được miễn, hệ thống sẽ cho phép tiếp tục các bước khác mà không cần đóng phí BTTC.
Hồ sơ bảo trợ tài chính gồm những gì?
Sau khi ký cam kết bảo trợ tài chính (Form I-864/I-864EZ), người bảo trợ cần chuẩn bị thêm hồ sơ BTTC bao gồm những giấy tờ sau:
Giấy tờ chứng minh đủ điều kiện trở thành người bảo trợ
Người bảo trợ tài chính (bao gồm cả NBL) phải từ 18 tuổi trở lên và là công dân Mỹ hoặc thường trú nhân hợp pháp (LPR). Ngoài ra, phải có nơi cư trú (domicile) tại một trong các tiểu bang của Mỹ, Quận Columbia (D.C.), hoặc lãnh thổ thuộc Mỹ.
Giấy tờ chứng minh tư cách Công dân Mỹ/thường trú nhân:
- Công dân Mỹ: nộp bản sao passport Mỹ, giấy khai sinh, chứng nhận quốc tịch hoặc giấy nhập tịch.
- Thường trú nhân (Green Card): cần nộp bản sao thẻ xanh (form I-551) hoặc passport Việt Nam có mộc I-551.
Giấy tờ chứng minh có nơi cư trú (domicile) tại Mỹ:
- Nếu đang ở Mỹ: Giấy tờ thuê nhà, mua nhà hoặc hợp đồng thế chấp (lease, deed, mortgage), hóa đơn (điện, nước, internet), bằng lái xe hoặc real ID, hồ sơ thuế, hồ sơ công việc, sao kê ngân hàng/tài khoản tín dụng ở Mỹ,…
- Nếu đang tạm sống ở nước ngoài: bằng chứng chứng minh vẫn khai thuế, vẫn giữ địa chỉ cư trú tại Mỹ (có nhà, hợp đồng thuê, hoặc gia đình còn sống ở đó), có bằng chứng về ràng buộc với Mỹ (tài khoản ngân hàng, bằng lái xe, bảo hiểm,..)
- Nếu không sống ở Mỹ nhưng có ý định tái lập lại nơi cư trú: bằng chứng minh ý định quay về Mỹ, ví dụ:
- Thư giải thích kế hoạch trở về Mỹ.
- Thư mời làm việc tại Mỹ hoặc hợp đồng lao động đã ký.
- Bằng chứng đã liên hệ hoặc chuẩn bị thuê/mua nhà ở Mỹ.
Sao kê chuyển tiền, tài sản đã đưa về Mỹ. - Đăng ký trường học cho con ở Mỹ (nếu có).
- Riêng với thường trú nhân: phải duy trì tư cách thường trú nhân hợp pháp (không rời khỏi Mỹ quá 12 tháng trừ khi có Re-entry Permit).
Tờ khai thuế thu nhập liên bang
Tờ khai thuế thu nhập liên bang (Form 1040) hoặc bản sao transcript thuế do IRS cấp (IRS Tax Transcript) là một trong những giấy tờ bắt buộc trong hồ sơ BTTC.
- Người bảo trợ phải nộp IRS Tax Transcript hoặc Form 1040 của năm gần nhất.
- Có thể nộp thêm tờ khai của 2 năm trước đó để chứng minh thu nhập liên tục qua các năm.
Nếu khai thuế chung (Married Filing Jointly) mà:
- Chỉ dùng thu nhập của người bảo trợ → người đó phải nộp thêm W-2, 1099, hoặc Schedule để chứng minh phần thu nhập riêng của mình.
- Dùng cả thu nhập của hai vợ chồng → người vợ/chồng ký thêm Form I-864A để cho phép cộng thu nhập/tài sản chung vào hồ sơ.
Nếu đã xin gia hạn cho năm thuế gần nhất: người bảo trợ phải nộp bản sao Form 4868 (IRS Application for Automatic Extension of Time) hoặc viết một giải trình có chữ ký xác nhận đã xin gia hạn, kèm theo IRS tax transcript hoặc tax return của năm trước đó.
Nếu người bảo trợ không nộp thuế liên bang cho năm gần nhất: người bảo trợ phải viết và ký một tuyên bố giải thích lý do (ví dụ: không đủ thu nhập để khai thuế, hoặc thuộc diện được miễn).
Bằng chứng về thu nhập
Nếu mức thu nhập trong tờ khai thuế (total income) thấp hơn mức chuẩn thu nhập liên bang của năm nộp đơn, bạn phải nộp thêm bằng chứng về thu nhập để chứng minh thu nhập hiện tại đã cao hơn và ổn định hơn.
Bằng chứng thường dùng để chứng minh thu nhập hiện tại gồm:
- Phiếu lương (pay stubs) 6 tháng gần nhất để chứng minh thu nhập hiện tại ổn định.
- Thư xác nhận việc làm (ghi rõ mức lương, ngày bắt đầu làm việc, loại công việc).
- Sao kê ngân hàng nếu có dòng tiền lương ổn định.
- Nếu tự doanh → giấy tờ kinh doanh, báo cáo thu nhập.
Trường hợp thất nghiệp hoặc nghỉ hưu thì không thể chứng minh bằng lương hiện tại, nên phải đưa ra nguồn thu nhập khác (trợ cấp hưu trí, thu nhập thành viên hộ gia đình, tài sản).
Bằng chứng về tài sản (nếu dùng tài sản bù vào phần thu nhập còn thiếu)
Người bảo trợ có thể sử dụng tài sản của bản thân hoặc thành viên gia đình (Household member) đã ký Form I-864A bù vào phần thu nhập còn thiếu để đáp ứng yêu cầu tài chính.
Yêu cầu về tài sản để bù vào:
- Tổng giá trị (đã trừ đi các khoản thế chấp và nợ phải trả) phải gấp năm lần trở lên phần thu nhập còn thiếu, riêng người bảo trợ cho vợ/chồng và con cái của công dân Mỹ chỉ cần gấp ba lần.
- Có thể chuyển đổi thành tiền mặt trong vòng 12 tháng và không gây khó khăn hoặc tổn thất tài chính đáng kể cho người bảo trợ và gia đình của họ.
Bằng chứng có thể ở nhiều hình thức khác nhau, nhưng cần thể hiện rõ: vị trí (location), quyền sở hữu (ownership), giá trị ròng (cash value) hiện tại đã trừ đi các khoản thế chấp và nợ.
Một số loại tài sản phổ biến và cách chứng minh:
- Tiền tiết kiệm hoặc tiền trong tài khoản ngân hàng – phải là tiền duy trì đủ lâu, dễ rút ra mà không bị ràng buộc điều kiện:
- Cung cấp sao kê số dư trung bình 12 tháng gần nhất để chứng minh có đủ tiền mặt.
- Bất động sản (nhà, đất) – có quyền sở hữu và quyền bán khi cần tiền mặt:
- Giấy chứng nhận quyền sở hữu (deed, title).
- Báo cáo định giá thị trường (appraisal hoặc báo cáo từ công ty bất động sản).
- Giấy tờ thể hiện các khoản nợ/thế chấp (mortgage statement) để tính giá trị ròng.
- Xe ô tô riêng – chỉ tính xe thứ hai trở lên. Xe chính dùng để đi lại hằng ngày (primary vehicle) sẽ không được tính:
- Giấy tờ đăng ký xe đứng tên người bảo trợ (title/registration)
- Báo cáo định giá thị trường hiện tại.
- Giấy tờ thể hiện khoản vay/món nợ liên quan (nếu xe đang trả góp) → để tính giá trị ròng.
- Chứng khoán, cổ phiếu, trái phiếu, quỹ đầu tư – loại dễ bán, thanh khoản tốt
- Sao kê tài khoản chứng khoán hoặc giấy xác nhận từ công ty môi giới.
- Thể hiện rõ số lượng, loại chứng khoán và giá trị thị trường hiện tại.
Form I-864A và bằng chứng mối quan hệ gia đình (nếu cộng dồn thu nhập của Household member)
Nếu người bảo trợ muốn cộng thêm thu nhập hoặc tài sản của thành viên gia đình để đủ điều kiện, thì thành viên đó phải ký Form I-864A.
Ngoài ra, phải nộp thêm bằng chứng chứng minh mối quan hệ để xác nhận thành viên đó thuộc diện “household member” hợp lệ như:
- Giấy khai sinh (Birth certificate).
- Giấy chứng nhận kết hôn (Marriage certificate).
- Giấy chứng nhận nhận con nuôi (Adoption certificate).
- Tờ khai thuế thu nhập liên bang gần nhất của Petitioner hoặc Joint Sponsor, nếu bạn được liệt kê là người phụ thuộc (dependent).
- Một bản tường trình bằng văn bản, có chữ ký, mô tả mối quan hệ.
Kết luận
Hồ sơ BTTC là điều kiện cần để chứng minh NĐBL sẽ không trở thành “gánh nặng xã hội” khi định cư Mỹ. Hồ sơ BTTC không chỉ cần đủ về mặt giấy tờ mà còn phải phản ánh đúng thực tế. Nếu khai thông tin không hợp lý với độ tuổi, nghề nghiệp hay hoàn cảnh người bảo trợ thì dù hồ sơ đã hoàn thiện về mặt hệ thống vẫn có thể bị viên chức xét duyệt nghi ngờ và yêu cầu bổ sung.