Bốn tháng kể từ khi virus corona chủng mới (SARS-CoV-2) gây ra đại dịch viêm đường hô hấp cấp (Covid-19) khởi phát, cuộc đua tìm kiếm vắc-xin đang diễn ra ngày càng quyết liệt. Bảy trong tổng số khoảng 90 dự án đang được tiến hành bởi các chính phủ, nhà sản xuất dược, nhà cải tiến công nghệ sinh học và trung tâm nghiên cứu đã bước vào giai đoạn thử nghiệm lâm sàng.
Trong bối cảnh các nhà lãnh đạo chính trị liên tục hối thúc tiến độ, các công ty dược và nhà nghiên cứu đang làm việc với tốc độ chưa từng thấy. Nhiều chính phủ và công ty thậm chí quyết định xây dựng dây chuyền sản xuất trước khi sản phẩm ra đời.
Hai công ty hàng đầu tại Mỹ, Johnson & Johnson và Moderna, mới đây công bố quan hệ đối tác với hàng loạt công ty sản xuất, trong đó Johnson & Johnson cam kết 1 tỉ liều vắc-xin vào cuối năm sau.
Không để tụt lại phía sau, “gã khổng lồ” dược phẩm AstraZeneca (trụ sở Anh) tuần này cũng thông báo họ đang hợp tác với Trường ĐH Oxford (Anh) để sản xuất hàng chục triệu liều vắc-xin vào cuối năm nay.
Mẫu vắc-xin chống Covid-19 trên tay một nhà khoa học đến từ Bệnh viện Đại học Bern, TP Bern –
Thụy Sĩ, cuối tháng 4-2020 Ảnh: REUTERS
Theo giới chuyên gia, bên cạnh lợi ích thương mại, quốc gia đầu tiên phát triển thành công vắc-xin chống Covid-19 còn đạt được sức ảnh hưởng to lớn về mặt ngoại giao lẫn địa chính trị.
Quy mô vấn đề và nhu cầu về một giải pháp nhanh chóng, theo báo The New York Times, chắc chắn sẽ khiến căng thẳng leo thang giữa động cơ lợi nhuận của ngành dược và yêu cầu của công chúng về việc chính phủ hành động nhanh chóng để đưa vắc-xin hiệu quả đến nhiều người nhất có thể.
Cho đến nay, quá trình nghiên cứu và phát triển vắc-xin phần lớn do các chính phủ và tổ chức hậu thuẫn. Những vấn đề liên quan đến bằng sáng chế, lợi nhuận và lượng vắc-xin chính phủ mỗi nước nhận được hiện vẫn trong quá trình giải quyết. Trong khi giới khoa học và chuyên gia y tế nói về nỗ lực tìm kiếm “vắc-xin toàn cầu”, lãnh đạo nhiều nước nhấn mạnh người dân của họ phải là những người đầu tiên được tiêm chủng.
Tổng thống Mỹ Donald Trump mới đây thông báo đích thân phụ trách dự án “Operation Warp Speed” để điều chế và sản xuất 300 triệu liều vắc-xin cho quân đội Mỹ vào tháng 1-2021. Theo một quan chức cấp cao giấu tên, chính quyền Tổng thống Trump đã xác định 14 dự án vắc-xin mà họ dự định tập trung tìm hiểu, với ý tưởng tiếp tục thu hẹp nhóm này xuống còn vài dự án có thể nghiên cứu tiếp với sự hỗ trợ tài chính từ chính phủ để đáp ứng mục tiêu của ông chủ Nhà Trắng.
Dù vậy, những quốc gia khác cũng đang cho thấy ý định quốc gia hóa hướng tiếp cận của họ. Cuộc thử nghiệm lâm sàng hứa hẹn nhất ở Trung Quốc được chính phủ nước này hỗ trợ tài chính. Tại Ấn Độ, Giám đốc điều hành Viện Huyết thanh Ấn Độ, nhà sản xuất vắc-xin lớn nhất thế giới, ông Adar Poonawalla, tuyên bố phần lớn vắc-xin mà họ sản xuất được “sẽ đến tay người dân trong nước trước khi ra nước ngoài”.
Trong khi đó, Công ty Công nghệ sinh học Gilead Sciences (Mỹ) hôm 5-4 cho biết họ đang đàm phán với các nhà sản xuất dược phẩm và hóa học để mở rộng sản xuất thuốc kháng virus Remdesivir – vốn đang cho kết quả khả quan trong các thử nghiệm lâm sàng điều trị Covid-19 – sang châu Âu, châu Á và các nước đang phát triển đến ít nhất năm 2022. Tuyên bố trên được đưa ra không lâu sau khi Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (USFDA) cho phép sử dụng Remdesivir để điều trị khẩn cấp bệnh nhân nhiễm Covid-19.
Cùng ngày, Bộ trưởng Y tế Nhật Bản Katsunobu Kato thông báo Remdesivir có thể được cấp phép sử dụng tại Nhật Bản để điều trị các bệnh nhân nhiễm Covid-19 nặng
